به گزارش آخرین نیوز، جواد غیاثی در روزنامه خراسان نوشت:

با وجود کش و قوس ها و برخی دعواها با رنگ و بوی سیاسی در مورد ماجرای امحای 17 تن سیب زمینی، بعد از اظهارنظر دو نماینده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس و انتشار سند خرید تضمینی سیب زمینی در استان فارس، تردیدی در مورد اصل موضوع وجود ندارد.

17 تن سیب زمینی که برای تنظیم بازار توسط جهاد کشاورزی خریداری شده بود، نابود شده است. البته هنوز در مورد این که سیب زمینی ها فاسد بوده یا سالم بحث است اما فارغ از این موضوع این ماجرا گواهی دیگر بر ناکارآمدی نحوه عملیات تنظیم بازار توسط دولت است.
ماجرا از اینجا آغاز می شود که سازوکار بازار ( عرضه و تقاضا) برای تنظیم تولید و قیمت در بسیاری از موارد با مشکلاتی مواجه است. برای رفع این مشکل دخالت دولت در تنظیم بازار توصیه می شود.

مثلا در ماجرای اخیر، کشاورزان بدون توجه به اینکه بازار به چه میزان سیب زمینی نیاز خواهد داشت و آیا زمینه برای صادرات فراهم خواهد شد دست به کاشت بهاره سیب زمینی زدند. البته قطعا آنها تقصیری ندارند چرا که اطلاعات کافی برای تصمیم گیری ندارند. قصه اینگونه ادامه می یابد که امکان صادرات فراهم نمی شود و بازار داخلی هم اشباع می گردد. حتما دیده اید که طی چند روز گذشته این محصول به چه میزان ارزان شده است.

راه حل «بازار» در این شرایط آن است که محصول تولیدشده یا باید با قیمت اندک عرضه شود و یا اینکه برای حفظ قیمت مناسب مقدار مازاد آن امحا شود تا بازار متعادل گردد.

در واقع این همان جایی است که دست نامرئی بازار به لرزه می افتد و در مسیر تنظیم درست منابع ناکام می ماند. همانگونه که چندی پیش آمریکایی ها برای تنظیم بازار جهانی گندم مقدار زیادی از این محصول را به دریا ریختند و در مورد اخیر هم عضو هیئت رئیسه انجمن ملی سیب زمینی ایران «جلوگیری از افت قیمت» را علت این کار اعلام کرد و گفت:«توزیع دوباره آن دربازار منطقی نبود. »

اینجاست که دست ظاهرا نجاتگر دولت وارد می شود و برای تنظیم بازار، مازاد تولید را خریداری کرده و انبار می کند. اما اینجا هم یک مشکل اساسی وجود دارد. کارمندان ادارات تعاون جهاد کشاورزی که در هر حال حقوق و مزایایشان را دریافت می کنند انگیزه چندانی برای انجام کار به بهترین وجه ندارند. لذا شنیدن اخبار فساد محصولات در انبارهای دولتی موضوع عجیبی نیست. پیش از این در موضوع خرید میوه توسط دولت برای تنظیم بازار شب عید هم در مورد فساد پرتقال ها شنیده بودیم.

در مورد اخیر هم برومندی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس صریحا گفت: «دولت برای تنظیم بازار اقدام به خرید سیب زمینی کرده بود، اما با توجه به نامناسب بودن انبار نگهداری از سیب زمینی و تکنولوژی پایین مقداری از این محصول فاسد شد».نتیجه اینکه دولتی که برای اصلاح عملکرد ناقص بازار وارد عمل شده بود، نتوانست مانع از فساد سیب زمینی ها شود. پس چاره چیست؟ آن دست «لرزان» است و این دست «ناکارآمد» و هر دو با هم یک بار گوجه ها و پرتقال ها را فاسد می کنند و یک بار سیب زمینی را خاک.قبلا در مورد نحوه صحیح تنظیم بازار توسط دولت به این سوال پاسخ داده ایم.

راه حل آن است که دولت به وظایف حاکمیتی خود چون شفاف سازی اقتصاد - تعداد و وضعیت انبارهای مواد غذایی- حذف یارانه های مخرب که موجب تصمیمات اشتباه فعالان اقتصادی می گردد - پرداخت یارانه به تولید سیب زمینی باعث انگیزه مضاعف برای کاشت این محصول و اضافه عرضه می گردد - کمک و تشویق به بهبود زیرساخت های انبارداری، حمل و نقل و صادرات و بسیاری موارد دیگر به درستی عمل کند و دست از حضور در جایی که کارآمدی کافی ندارد و اصلا برای آن ایجاد نشده بردارد.

البته کمتر به این موضوعات توجه می کند و آنقدر زود شرایط، احساسی و هیجانی و بعدا سیاسی می شود که اصل مشکل فراموش می شود. نماینده مجلس می خواهد با داد و بیداد یک روزه موضوع را حل کند و سخنگوی دولت هم با یک جمله - که بعدا تکذیب هم می شود- از کنار موضوع می گذرد: سیب زمینی ها مال دولت نبوده است!